Tine Oerlemans werkt bij het centrum voor pleegouders. Zij begeleidt trajecten binnen pleeggezinnen op het gebied van ‘Verbindend gezag, geweldloos verzet’. Het traject waarbij Tine nu betrokken is, ondersteunt pleegouders (met veel kennis op het gebied van trauma en hechting) en hun pleegkind van 10 jaar oud. Tijdens een bijeenkomst, waarbij ook Ilse van de Heuvel aanwezig was, deelden de pleegouders hun ervaringen. Ze gaven aan dat concrete kennis over het implementeren van ‘Verbindend gezag, geweldloos verzet’ ontbrak in de begeleiding van hun pleegkind. We hebben daarop besloten hier samen mee aan de slag te gaan.
Het pleegkind is een lieve jongen maar als het gaat om regels of afspraken nakomen, kan hij ontzettend boos worden. Hij gaat dan van 0 naar 100 in 5 seconden en bedreigt dan de pleegouders bijvoorbeeld met “ik ga jullie allemaal doodmaken …”.
Samen met de pleegouders hebben we een aankondiging1 opgesteld voor het pleegkind. Zij hebben dit op een prachtige manier gedaan en de boodschap vanuit hun perspectief goed verwoord. Excuses aangeboden voor hun eerdere reacties en erkend dat ze soms niet genoeg tijd voor hem vrijmaken. Vaak kwam dit door vermoeidheid. Het was indrukwekkend om te zien hoe ze direct het goede voorbeeld gaven door het belang van het herstellen van fouten te benadrukken. In de aankondiging hebben ze ook duidelijk gemaakt het niet langer te tolereren dat hij hen met de dood bedreigt. De aankondiging is aan de jongen voorgelezen, waardoor de boodschap persoonlijk en direct overkwam.
Tijdens het traject hebben we de ‘Piramide van Geweldloos Verzet’ als referentie genomen. Hierdoor werd duidelijk dat er voor de pleegouders nog ruimte was voor verbetering op het gebied van aanwezigheid, het verbeteren van de relatie en werken aan herstel. Doordat we op een lijn zaten konden we samen goed aan deze verbeterpunten werken. Daarnaast hebben we gekeken naar manieren om extra ondersteuning op te zetten. Juist in moeilijke tijden is het belangrijk te weten dat je niet alles alleen hoeft te dragen. Samenwerking en extra steun kunnen een groot verschil maken. Toen we in eerste instantie met de pleegouders praatte over wie uit hun netwerk ondersteunend kon zijn, dachten ze dat ze niemand hadden. Maar al pratend kwamen toch veel mensen in beeld. Dat gaf de pleegouders de moed om hulp te vragen. De achterburen helpen het pleegkind met zijn huiswerk en een vriend helpt hem zelfstandig naar school fietsen. Hun schoondochter biedt veel mentale steun zodat pleegouders kunnen volhouden en vooral ook kunnen verdragen. Het blijft immers best lastig om op bepaald gedrag niet te reageren. We vonden, dat als wij wilden dat de pleegouders dingen anders gingen doen, wij niet achter konden blijven. We zijn daarom flink meer aanwezig in het gezin. Elke week 2 uur i.p.v. een keer in de 6 weken 1 uurtje.
Relatiegebaren
We investeren veel in relatiegebaren. Een relatiegebaar is investeren in de relatie door wat extra’s te doen. We brengen bijvoorbeeld elke keer wat lekkers mee en nemen altijd de tijd voor de pleegvader die na een lange dag werken, op zijn beurt, ook de tijd neemt om zo’n 2 uur met ons te zitten. De pleegouders klaagden vaak over de haan van de buren. Uitbundig kraaiend wekt hij hen ‘s ochtends vroeg als het licht wordt, en dat terwijl ze al zo moe zijn. We hebben hen daarop een kaartje gestuurd met het recept van ‘Haan aan het spit’. Daar hebben we samen hard om gelachen, humor werkt ook goed in de bouw van relaties. Voor degene die interesse hebben, het recept is bij ons op te vragen.
Het traject is bijna afgerond en de pleegouders vertellen ons dat het goed gaat. Ze geven daarbij aan dat ze nu goede handvatten hebben waarmee ze beter kunnen reageren op gedrag. Dat geeft ook het vertrouwen dat wanneer het in de toekomst even wat minder gaat, ze hierop terug kunnen vallen.
1 Een aankondiging is een manier, vaak in briefvorm, om aan een bepaald persoon duidelijk te maken dat er iets gaat veranderen.
